ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΑ 
ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ
Λίστα αντικειμένων
Τα παιδιά που μεγαλώνουν αγαπώντας τα βιβλία, συνήθως, μεγαλώνοντας αγαπούν και το διάβασμα. Τα παιδιά που αγαπούν το διάβασμα συνήθως έχουν καλύτερες επιδόσεις και τα καταφέρνουν καλύτερα στη ζωή.
Τα βιβλία μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά με πολλούς τρόπους. Μπορούν να βοηθήσουν τα παιδιά να συζητήσουν τους φόβους και τις ανησυχίες τους, να μάθουν τις αξίες της ζωής, να επιλύσουν προβλήματα, να αποκτήσουν χόμπι, να αναπτύξουν στρατηγικές για το πώς να παίρνουν υπεύθυνες αποφάσεις, να μάθουν για άλλες κουλτούρες και να βελτιώσουν τις σχολικές τους επιδόσεις. Εκτός των παραπάνω, το να διαβάζετε μαζί με τα παιδιά σας και να συζητάτε θέματα βιβλίων ισχυροποιεί το δεσμό ανάμεσα σε γονιό και παιδί, εμπλουτίζει το λεξιλόγιο του παιδιού, διευρύνει τις εμπειρίες και τους ορίζοντές του, και ισχυροποιεί την αντίληψη. Τέλος, τα παιδιά που μεγαλώνοντας, γίνονται αναγνώστες αναπτύσσουν στρατηγικές που τους βοηθούν στη ζωή. Είτε διαβάζουν για να επιτύχουν ακαδημαϊκά, για να εξελιχθούν πνευματικά, για να δραπετεύσουν απλά από την πραγματικότητα, για να συλλέξουν πληροφορίες, για να επιλύσουν προβλήματα, για να αποκτήσουν μια καινούρια δεξιότητα, για να διαχειριστούν θέματα υγείας, για να διαχειριστούν το στρες, για να βελτιώσουν τον εαυτό τους, είτε για οποιονδήποτε άλλο λόγο, τα παιδιά που αγαπούν το διάβασμα έχουν στρατηγικές για να αντιμετωπίζουν τις αλλαγές και να διαχειριστούν τη ζωή τους για πάντα.
Οι έρευνες είναι σαφείς. Οι γονείς και οι δάσκαλοι κάνουν ΤΗ ΔΙΑΦΟΡΑ στο αν τα παιδιά θα αγαπήσουν το διάβασμα. Οι άνθρωποι που αγαπούν το διάβασμα δεν ξέρουν απλά να διαβάζουν, ΕΠΙΛΕΓΟΥΝ να διαβάζουν. Το διάβασμα γίνεται ένα πολύ σημαντικό κομμάτι της ζωής τους. Όταν έχουν να αντιμετωπίσουν άγνωστες καταστάσεις , φυσικά επιλέγουν το διάβασμα για να τις αντιμετωπίσουν. Το διάβασμα είναι μια φυσική αντίδραση μέσα στην καθημερινότητα. Το διάβασμα είναι κάτι που αγαπούν να κάνουν.
Πως το βιβλίο συμβάλει στην ανάπτυξη του παιδιού
Το φορτωμένο πρόγραμμα του σχολείου και ο γρήγορος ρυθμός που επιβάλλει αυτό, συχνά στερούν από τα παιδιά τη χαρά που προσφέρει η ανάγνωση ενός παιδικού βιβλίου. Το βιβλίο αποτελεί το παράθυρο στη φαντασία αλλά και τη σκέψη του παιδιού. Ο συνδυασμός της εικόνας με το κείμενο προσφέρει πολυαισθητική απόλαυση. Η δύναμη που έχουν οι εικόνες και οι λέξεις επιτρέπουν στο παιδί να ταξιδέψει στο χώρο της φαντασίας, να ονειρευτεί και να σκεφτεί.
Η ανάγνωση παιδικών βιβλίων, ήδη από τη βρεφική ηλικία, δίνει στο παιδί μια ακόμα δυνατότητα, ν’ αναπτύξει καλύτερα τις γλωσσικές του ικανότητες και να χτίσει γερά θεμέλια πάνω στα οποία στη συνέχεια θα στηριχθούν οι ικανότητές του για ανάγνωση και γενικότερα για μάθηση. Ίσως, μια από τις σημαντικότερες λειτουργίες της ανάγνωσης παιδικών βιβλίων είναι το γεγονός ότι φέρνει το παιδί και το γονιό πιο κοντά. Όσο ο γονιός διαβάζει στο παιδί, δημιουργείται μια ζεστή και όμορφη σχέση, όπου τόσο η μητέρα ή ο πατέρας όσο και το παιδί απολαμβάνουν τη συντροφιά του άλλου και δένονται ακόμα περισσότερο μεταξύ τους.
10 πλεονεκτήματα για να διαβάζουμε βιβλία στα παιδιά μας:
• Ενισχύεται η ακουστική ικανότητα
• Αυξάνεται το λεξιλόγιο αφού ακούγονται όλο και περισσότερες λέξεις
• Αναπτύσσεται η προσοχή και η μνήμη
• Βοηθάμε το παιδί να μάθει ασυνήθιστες λέξεις
• Βοηθάμε το παιδί να καταλάβει την σημασία των λέξεων
• Βοηθάμε το παιδί να αντιληφθεί την έννοια του βιβλίου
• Βοηθάμε το παιδί να μάθει να αντλεί πληροφορίες μέσα από την εικονογράφηση
• Προωθείται η ηρεμία και ο δεσμός μεταξύ του γονιού και παιδιού
• Διεγείρεται η φαντασία του αλλά και όλες οι αισθήσεις
• Ενισχύεται η αγάπη του προς τα βιβλία και τη μάθηση
Παρακάτω παρατίθενται τα στάδια που δείχνουν τις περιόδους όπου το παιδί έρχεται σε επαφή με το βιβλίο και την ανταπόκριση του.
Ακρόασης: 0-8 Μήνες
• Ανταποκρίνεται περισσότερο στα ποιήματα και ιστορίες.
• Αναγνωρίζει τη φωνής της μητέρας
Προσοχής: 8-12 μηνών
• Το παιδί δείχνει ενδιαφέρον για τα βιβλία που περιέχουν οικεία σε αυτό εικόνες.
• Κοιτάει εικόνες σε βιβλία για πολύ μικρό χρονικό διάστημα, όταν κατονομάζονται από έναν ενήλικα.
Έκφρασης: 1 Έτους
• Το παιδί κοιτάει τις εικόνες ενός βιβλίου, όταν κατονομάζονται από έναν ενήλικα και ίσως τις δείχνει ή παράγει ήχους.
• Ανταποκρίνεται σε τραγούδια και μελωδίες παράγοντας ήχους ή μουρμουρίζοντας μόνο του.
Συμμετοχής: 1-2 Ετών
• Γυρνάει τις σελίδες του βιβλίου περισσότερες από μια φορές.
• Χτυπά ελαφρά με το δάκτυλό του ή δείχνει μερικές εικόνες από ένα βιβλίο, ειδικά όταν κατονομάζονται από έναν ενήλικα.
• Δείχνει ενδιαφέρον σε απλές και σύντομες ιστορίες.
• Αρχίζει να κατονομάζει έγχρωμες εικόνες.
Χρήσης και αναζήτησης: 2-3 Ετών
• Γνωρίζει τη λειτουργία και τη χρήση του γραπτού λόγου – οι λέξεις αποκτούν σημασία και σκοπό.
• Δείχνει και κατονομάζει πολλές συνήθεις εικόνες από βιβλία.
• Αποκτάει κάποια αγαπημένα βιβλία και απολαμβάνει να του τα διαβάζουν ξανά και ξανά.
• Αρχίζει να κάθεται μόνο του και να κοιτάει βιβλία.
• Γυρνάει μια σελίδα τη φορά.
• Γνωρίζει ότι τα βιβλία έχουν μπροστινή και πίσω όψη.
• Γνωρίζει πώς να ανοίγει και να κρατάει τα βιβλία.
• Γνωρίζει την κατεύθυνση της εκτύπωσης των βιβλίων (από αριστερά προς τα δεξιά).
• Απολαμβάνει να του διαβάζουν βιβλία για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα (5-15 λεπτά).
Συμβολικής ανάγνωσης: 3-4 Ετών
• Αναγνωρίζει γνωστά λογότυπα, όπως ονόματα κουτιών από φαγητά, ταμπέλες καταστημάτων, σήματα οδικής κυκλοφορίας, και ίσως τα κατονομάζει.
• Προσποιείται ότι διαβάζει βιβλία κρατώντας τα, γυρνώντας τις σελίδες και λέγοντας μερικές λέξεις.
• Αναγνωρίζει και ίσως λέει λέξεις που είναι μελωδικές και λέξεις που αρχίζουν από το ίδιο γράμμα.
• Απολαμβάνει να του διαβάζουν βιβλία και να συμμετέχει στην ανάγνωση συμπληρώνοντας γνωστά κομμάτια.
Συμβολικής ανάγνωσης: 4 Ετών
• Λέει μελωδικές λέξεις και βάζει σε σειρά λέξεις που αρχίζουν από το ίδιο γράμμα.
• Καταλαβαίνει ότι ο γονιός του διαβάζει τις λέξεις μέσα από το κείμενο του βιβλίου και δεν κάνει περιγραφή των εικόνων.
• Αναγνωρίζει τα όρια των λέξεων δείχνοντας τα κενά-διαστήματα μεταξύ των λέξεων.
• Προσποιείται ότι διαβάζει από ένα βιβλίο μια ιστορία συνήθως απομνημονεύοντάς την.
Γνωστικής επεξεργασίας:5 Ετών
• Κατανοεί ότι οι λέξεις μπορούν να χωριστούν σε μικρότερα τμήματα και το αποδεικνύει μετρώντας των αριθμό των συλλαβών σε μια λέξη.
• Κατονομάζει τα γράμματα της αλφαβήτα και τους αριθμούς 1-10.
• Γνωρίζει ίσως ότι τα γράμματα έχουν ήχους και τους ήχους που αντιστοιχούν σε μερικά γράμματα.
• Αναγνωρίζει πρώτα τους ήχους των προφορικών λέξεων (π.χ. η «μαμά ξεκινάει από το /μ/)
• Αρχίζει να δείχνει συγκεκριμένα γράμματα σε μια σελίδα.
• Ίσως διαβάζει μερικές γνωστές λέξεις μέσω οπτικής αναγνώρισης.
ΔΗΜΙΟΥΡΓΩΝΤΑΣ ΕΝΑ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΠΟΥ ΟΙ ΜΙΚΡΟΙ ΑΝΑΓΝΩΣΤΕΣ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΑΝΑΠΤΥΧΘΟΥΝ
Τι σημαίνει να υπάρχει καλό επίπεδο γνώσης ανάγνωσης και γραφής στο οικογενειακό περιβάλλον; Αναφέρεται κυρίως στις συνθήκες που υπάρχουν στο σπίτι και βοηθούν το παιδί να αναπτύξει την αναγνωστική του ικανότητα και την αγάπη του για τα βιβλία. Αυτές οι συνθήκες είναι:
• Γονείς που διαβάζουν βιβλία οι ίδιοι και το απολαμβάνουν
• Γονείς που γράφουν
• Ένα σπίτι στο οποίο υπάρχουν πολλά είδη εντύπων: εφημερίδες, περιοδικά, χάρτες, οδηγοί χρήσης, λεξικά κλπ.
• Παιδικά βιβλία (σε μέρη που να τα φτάνουν τα παιδιά)
• Συχνές επισκέψεις σε βιβλιοθήκες
• Γονείς που διαβάζουν στα παιδιά τους.
• Χαρτιά, μολύβια, μαρκαδόροι και άλλα είδη που χρησιμοποιούμε για γράψιμο σε σημεία προσβάσιμα από τα παιδιά
• Ένα περιβάλλον που σέβεται και ενθαρρύνει τη γλωσσική επικοινωνία και τη μάθηση των παιδιών
Οι παρακάτω πληροφορίες μπορούν να βοηθήσουν γονείς και εκπαιδευτικούς με προτάσεις ώστε να βοηθήσουν τα παιδιά της προσχολικής ηλικίας να αγαπήσουν το βιβλίο και να γίνουν ικανοί αναγνώστες.
Γλωσσική Ανάπτυξη
Στην ηλικία των 5 ετών τα παιδιά έχουν αποκτήσει ένα καλό επίπεδο κατανόησης και διαχείρισης της γλώσσας. Συνεχίζουν να προσθέτουν πολλές λέξεις στο λεξιλόγιό τους, να πειραματίζονται με πιο περίπλοκες, δομικά, προτάσεις και να χρησιμοποιούν τη γλώσσα φτιάχνοντας ιστορίες την ώρα που παίζουν. Απολαμβάνουν τα βιβλία με εικόνες , βιβλία που εύκολα προβλέπουν το τέλος τους, και βιβλία με ρίμες και αστεία ποιηματάκια. Όταν τα παιδιά αρχίζουν να πειραματίζονται με τη γραφή (γύρω στην ηλικία των τεσσάρων) δεν υπάρχει εμφανής σύνδεση μεταξύ των γραμμάτων που γράφουν στο χαρτί και των λέξεων που λένε όταν «διαβάζουν» αυτά που έχουν γράψει. Αλλά όσο περισσότερη επαφή αποκτούν με τα βιβλία η φωνολογική ενημερότητά τους (σύνδεση γράμματος και φωνήματος) γίνεται όλο και πιο ακριβής. Με την επαφή με τα βιβλία, ευκαιρίες για γραφή και σωστή καθοδήγηση, τα παιδιά αρχίζουν να σταθεροποιούν τη γνώση τους για τα φωνήματα και να κατανοούν όλο και περισσότερο τη διαδικασία του συλλαβισμού και της ορθογραφίας. Στην πραγματικότητα αποκτούν σιγά – σιγά τον τρόπο που χρησιμοποιούν οι ενήλικες όταν γράφουν. Στα παιδιά που έρχονται σε επαφή με βιβλία και προσπαθούν να γράψουν, η προσπάθειά τους αυτή υποστηρίζει και την αναγνωστική τους ικανότητα και η αναγνωστική τους εμπειρία βοηθάει στην ανάπτυξη της ικανότητας γραφής.
Είδη βιβλίων που ενδιαφέρουν τα παιδιά αυτής της ηλικίας:
Βιβλία που συνοδεύονται από μουσικά cd
Βιβλία που περιέχουν τρισδιάστατες εικόνες που «ανοίγουν»
Βιβλία με χρωματιστές, εντυπωσιακές εικόνες
Βιβλία που ρωτούν ερωτήσεις
Βιβλία με έντονα φανταστικά στοιχεία
Βιβλία που οι ιστορίες τους διδάσκουν κάτι στο τέλος
Για να συνοψίσουμε, τα παιδιά που περιβάλλονται από ανθρώπους που αγαπούν το διάβασμα έχουν περισσότερες πιθανότητες να αγαπήσουν κι αυτά το διάβασμα.
