Loading...
 Start Page
Η διατροφή στις ρευματικές παθήσεις
Κλίκ για μεγέθυνση

 

Γράφει ο κ.Καρόκης Δημήτριος, Ιατρός Ρευματολόγος.

 

Μια από τις συχνότερες ερωτήσεις που κάνει κάποιος ασθενής με χρόνια πάθηση στο γιατρό του είναι, αν μπορεί με τη διατροφή να επηρεάσει την πορεία της ασθένειάς του. Με άλλα λόγια, αν κάποιες συγκεκριμένες τροφές βελτιώνουν ή προκαλούν ή επιδεινώνουν τα συμπτώματά του. Χαρακτηριστική περίπτωση η ουρική αρθρίτιδα («ποδάγρα»), όπου η διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο. Στα ρευματικά νοσήματα, ως κατ’ εξοχήν χρόνιες παθήσεις, αυτά τα ερωτήματα είναι πάντα στο προσκήνιο. Θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε σε μερικά από αυτά.

Είναι αλήθεια ότι για την συσχέτιση των ρευματικών παθήσεων με τη διατροφή δεν υπάρχουν πάρα πολλές υψηλής ποιότητας μελέτες. Οι περισσότερες είναι επιδημιολογικές και αναδρομικές, και όταν προσπαθήσει κάποιος να τις αξιολογήσει αθροιστικά, προσκρούει στη διαφορετική μεθοδολογική τους δομή που δίνει σαν τελικό αποτέλεσμα τα αντικρουόμενα συμπεράσματά τους. Ενα θετικό στοιχείο που έχουν οι ανάλογες μελέτες της τελευταίας δεκαετίας είναι ότι πολλές από αυτές αφορούν δεκάδες χιλιάδες ασθενείς που παρακολουθήθηκαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, για μεγάλα χρονικά διαστήματα, οπότε δύσκολα μπορείς να απορρίψεις με «ελαφρά τη καρδία» τα αποτελέσματά τους.

 

Σωματικό Βάρος και ρευματοπάθειες

Η διατήρηση του σωματικού βάρους ενός ρευματοπαθή στα επιθυμητά επίπεδα είναι εξαιρετικά σημαντική, αφού θα βοηθήσει στην καλύτερη κινητικότητα του πάσχοντα δίνοντας του και ένα αίσθημα ευεξίας. Το υπερβολικό λίπος στο σώμα αυξάνει την φλεγμονή και τον πόνο στις αρθρώσεις, ενώ παράλληλα η μηχανική καταπόνηση από το αυξημένο βάρος επιταχύνει την εμφάνιση οστεοαρθρίτιδας στα γόνατα και τα ισχία. Ο Δείκτης Μάζας Σώματος (ΔΜΣ) είναι ένα απλό εργαλείο για την αξιολόγηση του βάρους το οποίο μας δείχνει την συσχέτιση μεταξύ ύψους και βάρους. Συγκεκριμένα, ο ΔΜΣ χρησιμοποιείται συχνά για την διάγνωση της παχυσαρκίας. Ο ΔΜΣ υπολογίζεται διαιρώντας το βάρος (σε κιλά) με το τετράγωνο του ύψους (σε μέτρα) (Kg/m²). Επίπεδα μέχρι το 24.9 είναι φυσιολογικά ενώ ένα αποτέλεσμα άνω των 25 ορίζει το άτομο ως υπέρβαρο. Άτομα με ΔΜΣ άνω των 30 θεωρούνται παχύσαρκα.

Κορεσμένα λιπαρά

Το είδος των λιπαρών που χρησιμοποιείται μπορεί να επηρεάσει τον πόνο και την κλίμακα της φλεγμονής. Σημαντικό είναι να μειωθεί η κατανάλωση κορεσμένων, δηλαδή κακών λιπαρών τα οποία βρίσκουμε στα τηγανιτά φαγητά, στην κρέμα γάλακτος, στα αλλαντικά , στα πατατάκια, στα έτοιμα φαγητά, στο βούτυρο και στις έτοιμες σάλτσες. Καλό είναι λοιπόν να προτιμούμε άπαχα γαλακτοκομικά προϊόντα, κρέατα χωρίς λίπος, ελαιόλαδο αντί για βούτυρο ή μαργαρίνη, τα πουλερικά και όχι το κόκκινο κρέας εκτός και εάν η ρευματοπάθεια συνοδεύεται με αναιμία.

Ακόρεστα λιπαρά

Η κατανάλωση ακόρεστων (καλών) λιπαρών οξέων έχει επίσης παρατηρηθεί να βελτιώνει τα συμπτώματα της νόσου. Το ελαιόλαδο, το αβοκάντο αλλά και οι ξηροί καρποί, όπως αμύγδαλα και καρύδια, ανήκουν στην ομάδα των καλών μονοακόρεστων λιπαρών. Χρειάζεται όμως προσοχή στην ποσότητα που καταναλώνεται σε περίπτωση παχυσαρκίας αφού αυτά τα τρόφιμα είναι πλούσια σε θερμίδες. Για παράδειγμα μία κουταλιά ελαιόλαδο περιέχει περίπου 100 θερμίδες. Επίσης, πρέπει να επιλέγονται οι ανάλατοι ξηροί καρποί αφού το αλάτι πρέπει να αποφεύγεται ειδικά σε περιπτώσεις χορήγησης κορτιζόνης. Μία άλλη ομάδα καλών λιπαρών οξέων είναι τα ω-3 λιπαρά οξέα τα οποία βρίσκονται στα λιπαρά ψάρια όπως τσιπούρα, λαβράκι και σολoμό. Αυτά φαίνεται να βοηθούν στην μείωση της φλεγμονής και συστήνεται η κατανάλωση τους τουλάχιστον 2 φορές την εβδομάδα. Μία εναλλακτική επιλογή είναι και τα αυγά εμπλουτισμένα σε ω-3 λιπαρά οξέα. Προσοχή στις εγκυμονούσες γυναίκες, των οποίων η κατανάλωση λιπαρών ψαριών δεν πρέπει να ξεπερνά τις δύο φορές την εβδομάδα και τα αυγά που καταναλώνουν να είναι καλά ψημένα.

Μεσογειακή διατροφή

Πάντα πρέπει να ακολουθείται μία μεσογειακή διατροφή πλούσια σε φρούτα και λαχανικά αλλά και μειωμένη σε κόκκινο κρέας. Πρέπει να καταναλώνονται τουλάχιστον πέντε μερίδες φρούτων και λαχανικών την ημέρα αφού φαίνεται να βοηθούν στην μείωση της φλεγμονής.

Βιταμίνη D

Μία διατροφή πλούσια σε βιταμίνη D είναι επίσης σημαντική. Τροφές πλούσιες σε βιταμίνη D όπως λιπαρά ψάρια, συκώτι, αυγό και μουρουνέλαιο είναι ιδιαίτερα αναγκαίες σε άτομα τα οποία δεν επιτρέπεται να εκτίθενται στον ήλιο (π.χ. συστηματικός ερυθηματώδης λύκος) αφού η βιταμίνη D σχηματίζεται από τον οργανισμό μας, όταν το σώμα μας εκτίθεται στον ήλιο. Η βιταμίνη D βοηθά και την απορρόφηση του ασβεστίου το οποίο παίρνουμε κυρίως από τα γαλακτοκομικά προϊόντα. Τα τελευταία χρόνια η βιταμίνη D έχει αποδειχθεί ότι –εκτός από τη δράση της στα οστά- ενισχύει την άμυνα του οργανισμού και μειώνει τον κίνδυνο για εμφάνιση καρδιοπαθειών, σακχαρώδους διαβήτη, νόσου Alzheimer, πολλαπλής σκλήρυνσης και διάφορων μορφών καρκίνου. Η συνήθης συνιστώμενη ημερήσια δόση βιταμίνης D είναι 800 IU (διεθνείς μονάδες) την ημέρα, όταν όμως υπάρχει ανεπάρκεια ή έλλειψη, απαιτούνται σημαντικά μεγαλύτερες ποσότητες.

Ασβέστιο

Το ασβέστιο είναι εξαιρετικά σημαντικό για τα οστά, και αν και είναι σημαντικό σε όλων των ειδών τις ρευματοπάθειες, φαίνεται να παίζει σημαντικό ρόλο στην οστεοαρθρίτιδα. Αυτό που πρέπει όμως να γνωρίζουμε είναι ότι η μέγιστη απορροφητικότητα του ασβεστίου από τον οργανισμό είναι 30-40%.Το άπαχο γάλα περιέχει όσο ασβέστιο έχει και το πλήρες αλλά λιγότερη βιταμίνη D. Εάν δεν πίνει κάποιος γάλα τότε θα μπορούσε να λάβει το ασβέστιο που χρειάζεται από γιαούρτι, τυρί, αμύγδαλα ανάλατα, ταχίνι αλλά και σπανάκι, σε μεγαλύτερες βέβαια ποσότητες. Θα ήταν καλό να καταναλώνονται περίπου 1200 mg ασβεστίου ημερησίως ( για παράδειγμα 1 ποτήρι γάλα ή 200γρ γιαούρτι ή 1 φέτα τυρί περιέχουν περίπου 300 mg ασβέστιο το καθένα).

Αντιοξειδωτικές ουσίες

Επαρκείς ποσότητες αντιοξειδωτικών βιταμινών και ιχνοστοιχείων παίζουν σημαντικό ρόλο στις ρευματοπάθειες αφού παρεμποδίζουν την οξείδωση, την καταστροφή δηλαδή των κυττάρων. Ακόμα βελτιώνουν την άμυνα του οργανισμού. Τέτοιες ουσίες είναι η βιταμίνη C (εσπεριδοειδή, ντομάτες, μούρα, πιπεριές κτλ), η βιταμίνη Ε ( ελαιόλαδο, αμύγδαλα) και το σελήνιο (ψωμί ολικής άλεσης, δημητριακά, ψάρια, θαλασσινά). Επίσης, τροφές πλούσιες σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β όπως Β6 ( δημητριακά, φακές, μπανάνα), Β12 (ψάρι, κοτόπουλο) αλλά και φυλικό οξύ (πράσινα φυλλώδη λαχανικά & όσπρια) είναι απαραίτητες για τους ρευματοπαθείς.

Σίδηρος

Ο σίδηρος είναι ένα ιχνοστοιχείο απαραίτητο για την υγεία μας. Μία από τις σημαντικότερες ενέργειες του είναι η μεταφορά και αποθήκευση οξυγόνου. Η έλλειψη σιδήρου οδηγεί σε αναιμία, κούραση, αδυναμία, μειωμένη όρεξη για φαγητό και μειωμένη ανοσολογική λειτουργία, αφού στα κύτταρα μας μεταφέρεται ελάχιστο οξυγόνο. Ο σίδηρος φαίνεται να παίζει εξαιρετικά σημαντικό ρόλο αφού πολλές φορές τα άτομα με ρευματοπάθειες πάσχουν από αναιμία και συνεχή κόπωση. Ζωικές πηγές πρόσληψης σιδήρου: συκώτι, νεφρά, καρδιά, βοδινό, αρνί, χοιρινό, λαδερό ψάρι όπως σολομός και σαρδέλες, αυγά. Φυτικές πηγές: μπιζέλι, φασόλια, φακές, ρεβίθια, πράσινα φυλλώδη λαχανικά όπως σπανάκι, ξηρά φρούτα, ξηροί καρποί, δημητριακά προγεύματος ψηλά σε φυτικές ίνες.

Tο τσάι και ο καφές επιβραδύνουν την απορρόφηση του σιδήρου, έτσι είναι καλύτερα να αποφεύγονται κατά την διάρκεια των γευμάτων. Η Βιταμίνη C βοηθά την απορρόφηση του σίδηρου από τις φυτικές πηγές. Θα ήταν καλό να περιλαμβάνεται τουλάχιστον μία μερίδα φαγητού ή ποτού με ψηλή ποσότητα Βιταμίνης C σε κάθε μας γεύμα (π.χ. πράσινα φυλλώδη λαχανικά, εσπεριδοειδή, μούρα, φράουλες). Μία καλή ιδέα είναι να πίνουμε ένα φρέσκο χυμό γκρέιπφρουτ ή πορτοκάλι ή ακόμα και να τρώμε φρέσκα φρούτα και λαχανικά μαζί με το γεύμα μας.

Αλάτι

Η κατανάλωση υπερβολικής ποσότητας αλατιού μπορεί να οδηγήσει στην υπέρταση. Ειδικά στους ρευματοπαθείς, επειδή πολλοί από αυτούς παίρνουν κορτιζόνη, ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος. Η προτεινόμενη πρόσληψη είναι μόνο 6γρ. αλάτι την ημέρα, που ισούται με 1 κουταλάκι του γλυκού. Όπου είναι δυνατόν, διαλέγουμε προϊόντα χαμηλά σε αλάτι (νάτριο). Διαβάζουμε πάντοτε τις διατροφικές ετικέτες. Προϊόντα με λιγότερο από 0.12γρ νάτριο (ή 0.3γρ αλάτι) ανά 100γρ θεωρούνται χαμηλά σε αλάτι/νάτριο. Ο χυμός λεμονιού, το ξύδι και τα μπαχαρικά είναι έξυπνοι τρόποι για να αρωματίζουμε το φαγητό χωρίς να προσθέτουμε καθόλου αλάτι. Προτιμούμε πάντοτε ανάλατους ξηρούς καρπούς. Αποφεύγουμε τα φαγητά που περιέχουν πολύ αλάτι, αλλά και τα έτοιμα φαγητά όπως fast food και κατεψυγμένα φαγητά.

Οινοπνευματώδη ποτά

Έχει δειχθεί ότι μέτρια χρήση οινοπνεύματος δρα προληπτικά στην ρευματοειδή αρθρίτιδα, ενώ βοηθά και στον ελεγχο των κρίσεων της οποιασδήποτε πολυαρθρίτιδας, δρώντας σαν αντιφλεγμονώδες και αναλγητικό. Από την άλλη μεριά, η κατανάλωση οινοπνεύματος (και ιδίως της μπύρας) αντενδείκνυται σε ασθενείς με υπερουριχαιμία και ουρική αρθρίτιδα, ενώ χρειάζεται προσοχή όταν ο ασθενής παίρνει φάρμακα όπως η μεθοτρεξάτη ή η λεφλουνομίδη που μεταβολίζονται από το ήπαρ, όπως και το οινόπνευμα.

Αναψυκτικά – αεριούχα ποτά

Τα περισσότερα από αυτά περιέχουν υψηλές ποσότητες ζάχαρης και πρέπει να αποφεύγονται, γιατί αυξάνουν το σωματικό βάρος και προδιαθέτουν στην ανάπτυξη σακχ. διαβήτη, ιδίως σε ασθενείς που λαμβάνουν κορτιζόνη.

Δυσκοιλιότητα

Σε περίπτωση δυσκοιλιότητας μπορούν να δοκιμαστούν τα ακόλουθα: -Αύξηση της κατανάλωσης νερού (εκτός σε περιπτώσεις όπου δεν επιτρέπεται π.χ. νεφροπάθειες) -Επιλογή προϊόντων ολικής αλέσεως π.χ. ψωμί ολικής αλέσεως & καστανό ρύζι -Προτίμηση σε γάλα και δημητριακά με πολλές φυτικές ίνες -Εάν κάποιος παίρνει συμπληρώματα σιδήρου, καλύτερα να είναι σε φυτική μορφή έτσι ώστε να μην προκαλούν δυσκοιλιότητα.

Φαρμακευτική αγωγή και διατροφή

Προσοχή χρειάζεται σε περιπτώσεις όπου οι ασθενείς ακολουθούν συγκεκριμένη φαρμακευτική αγωγή. Για παράδειγμα στην περίπτωση χορήγησης κορτιζόνης θα πρέπει να αποφεύγεται το αλάτι, η διατροφή να είναι πλούσια σε ασβέστιο και θα πρέπει να περιλαμβάνει και οδηγίες για την πρόληψη διαβήτη. Καλό είναι οι ασθενείς να ενημερώνονται για την αλληλεπίδραση κάποιας φαρμακευτικής αγωγής με την απορρόφηση βιταμινών και ιχνοστοιχείων π.χ. το methodraxate (MTX) μειώνει την απορρόφηση του φυλικού οξέος, και είναι απαραίτητο να συγχορηγείται φυλικό οξύ σε όσους ασθενείς παίρνουν μεθοτρεξάτη.

 

Διατροφικές πληροφορίες για συγκεκριμένες ρευματοπάθειες

Υπερουριχαιμία και Ουρική αρθρίτιδα. Στις περιπτώσεις υπερουριχαιμίας (ψηλό ουρικό οξύ) η διατροφή πρέπει να περιλαμβάνει πολύ νερό και πρέπει να αποφεύγονται το αλκοόλ (ιδίως η μπύρα) καθώς επίσης και οι τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε πουρίνες. Οι πουρίνες είναι τμήμα των πρωτεϊνών των τροφών που μετατρέπονται σε ουρικό οξύ στον οργανισμό μας. Η αύξηση ουρικού οξέος μπορεί να οφείλεται σε υπερπαραγωγή πουρινών ή σε μειωμένη απέκκριση ουρικού οξέος από τους νεφρούς και μπορεί να οδηγήσει σε εμφάνιση ουρικής αρθρίτιδας (ποδάγρας). Πρέπει να αποφεύγονται τα οινοπνευματώδη (ιδίως η μπύρα), το κρέας μικρών ζώων, τα θαλασσινά, τα παστά και καπνιστά, τα προϊόντα κυνηγλιο, οι βαριές και πικάντικες σάλτσες, οι σούπες κρέατος, τα αλλαντικά, τα τηγανητά, το αυγοτάραχο (ταραμοσαλάτα). Επιτρέπονται ο καφές, το τσάι, τα λαχανικά και φρούτα (ιδίως τα κεράσια ωφελούν), το κρέας μεγάλων ζώων, τα πουλερικά, τα αποβουτυρωμένα γαλακτοκομικά, οι ξηροί καρποί και τα αυγά, ενώ επιβάλλεται η πρόσληψη μεγάλης ποσότητας υγρών σε καθημερινή βάση (πολύ νερό).

Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος. Μπορεί να χρειαστούν συμπληρώματα βιταμίνης D αφού απαγορεύεται η έκθεση στον ήλιο. Σε περίπτωση νεφροπάθειας, χρειάζεται προσοχή στο νάτριο, τα υγρά και τον φώσφορο.

Σύνδρομο Sjogren. Για να μειώσετε τα συμπτώματα της ξηροστομίας όπου υπάρχουν, μπορείτε να καταναλώνετε μαλακές, καλά ενυδατωμένες τροφές, να πίνετε νερό με λεμόνι και να μασάτε τσίχλα χωρίς ζάχαρη.

 

 

 

ΔΙΑΝΟΜΗ Κατ’ οίκον...

Φροντίζουμε να σας εξυπηρετούμε με τον καλύτερο τρόπο ΕΥΚΟΛΑ, ΓΡΗΓΟΡΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΑ!

  • Δωρεάν για παραγγελίες άνω των 25 ευρώ εντός Δήμου Πατρέων , με πληρωμή τοις μετρητοίς ή με πιστωτική κάρτα.
  • Οι παραγγελίες μπορούν να γίνουν στις ώρες λειτουργίας των καταστημάτων

Σας δίνουμε τη δυνατότητα πληρωμής με ασύρματο POS

Ωράριο καταστημάτων:

8:00 - 21:00 Δευτέρα έως Παρασκευή,
8:00 - 20:00 Σάββατο.

Κυριακή κλειστά.

Εγγραφή στο newsletter για να μαθαίνετε πρώτοι τις προσφορές μας:

e-mail: arapis3a@otenet.gr
Αποστολή βιογραφικών: hr@arapis3a.gr

Login / Sitemap

© Copyright 2016 - 2024 ΑΡΑΠΗΣ 3Α SUPERMARKET